Wat wordt er getoetst bij de LVS- toetsen in groep 4?

Om de ontwikkeling te volgen wordt je kind in groep 4 getoetst. Deze resultaten worden ook vergeleken met de toetsen van groep 3. In dit blog lees je wat er zoal aan bod komt in de toetsen van groep 4 en hoe de opgaven samengesteld zijn.

Lees ook:
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 3?
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 5?
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 6?
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 7?
Doorstroomtoets groep 8: een overzicht voor ouders

Afnameschema LVS toetsen groep 4

Scholen gebruiken een leerlingvolgsysteem (LVS) om de ontwikkeling van leerlingen over meerdere jaren te volgen. Dat gebeurt niet alleen met toetsen, maar ook via observaties, gesprekken en dagelijks werk in de klas.

Veelgebruikte LVS-toetsen in Nederland zijn:

• Leerling in Beeld (LIB) – Cito

• Boom LVS

• IEP (Inzicht Eigen Profiel)

Voor groep 4 ontwikkelde Cito toetsen voor lezen (AVI en DMT), rekenen, spelling en begrijpend lezen. Anders dan vorig jaar is er voor begrijpend lezen in groep 4 ook een M4 versie en een E4 versie. Lees in mijn blog voor groep 3 hoe daar getoetst wordt. De Boom toetsen worden meestal 1x per jaar afgenomen. Nieuw in groep 4 is ook bij Boom LVS de toets voor begrijpend lezen.

Wanneer wordt er getoetst in groep 4?

Bij Cito Leerling in Beeld en IEP worden de meeste toetsen twee keer per jaar afgenomen:

• M4 (Midden groep 4) – januari/februari

• E4 (Eind groep 4) – mei/juni

De resultaten worden vergeleken met eerdere meetmomenten, zodat groei zichtbaar wordt.

Afnameschema – groep 4

• DMT: M4 en E4

• AVI: M4 en E4

• Rekenen-Wiskunde: M4 en E4

• Spelling: M4 en E4

• Begrijpend lezen: M4 en E4

• Woordenschat: afnamemoment schoolafhankelijk (vaak 1× per jaar)

Scholen kunnen in overleg afwijken van deze momenten.

Wat wordt er bij begrijpend lezen in groep 4 gevraagd?

In de LVS-toets voor begrijpend lezen moeten kinderen de teksten en bijbehorende opgaven zelf lezen en dienen ze het goede antwoord te kiezen (meerkeuzevragen). De teksten in groep 4 zijn voor het merendeel verhalende teksten. Tekstgenres die voorkomen in toetsen kunnen in de vorm van een artikel, uitnodiging, instructie, brief, verslag verhaal of gedicht zijn. In groep 4 wordt getoetst of kinderen geschreven teksten begrijpen en kunnen interpreteren.

• Er kan gevraagd worden naar de betekenis van een woord, woordgroep of zin die in de tekst vermeld wordt.
• Sommige opgaven vragen naar een specifieke inhoud zoals voorwerpen, aantallen of plaats.
• Interpreteren van teksten met eigen kennis, bijvoorbeeld: als er in een tekst staat dat er niemand voor de hondjes zorgt; dan moet de lezer de vertaalslag maken dat de hondjes geen baasje zouden kunnen hebben.

Wat wordt er bij de LVS-rekentoets groep 4 getoetst?

Getallen en getalrelaties

Kinderen laten zien dat zij begrijpen hoe getallen zijn opgebouwd (bijvoorbeeld: 42 = 40 + 2) en kunnen werken met de getallenlijn.

Tellen en samenstellen

Verder en terugtellen met sprongen. Bijvoorbeeld: de bloemist heeft 6 bossen van 10 tulpen. Hoeveel tulpen zijn dit samen?

Structureren in parten

Hoeveelheden splitsen in parten. Bijvoorbeeld 56 potloden in 5 doosjes van 10 potloden en nog 6 losse.

Vergelijken

Vergelijken van getallen en hoeveelheden, bijvoorbeeld aangeven welk kind het meeste aantal pagina’s in een boek heeft gelezen. Ook hebben kinderen kennisgemaakt met bewerkingen van getallen. Bijvoorbeeld: Tim koopt met zijn vader een speelgoedtrein van 65 euro. Ze kopen ook een doos met extra rails. Die kost 20 euro. Hoeveel euro moeten ze betalen? Bij de opgaven staat vaak ook een afbeelding. Daarnaast zijn er opgaven met ‘kale sommen’ zoals 12 + __ = 29

Vermenigvuldigen

In groep 4 wordt een start gemaakt met vermenigvuldigen met eenvoudige context. Bijvoorbeeld: Juf Emma heeft 4 groepjes van 8 kinderen. Hoeveel kinderen heeft juf Emma in de klas?

Meten, tijd en geld

De doelen voor groep 4 omvatten bijvoorbeeld het meten van lengte aan de hand van een gegeven liniaal, of rekenen met geld: het bepalen hoeveel geld iemand terug krijgt na een aankoop.

Ook komen in de E4 toets opgaven voor waarbij kinderen moeten bepalen wat het aantal dozen is op een stapel, het bepalen van een aantal stickers op een stickervel waarvan een deel weg is of het bepalen hoe laat het is als er een bepaalde tijd is verstreken.

De rekentoets kent verschillende categorieën zodat de leerkracht kan zien in welke categorie de leerling nog niet beheerst is en extra uitgelegd moet worden.

De woordenschattoets voor groep 4

Bij de Leerling in Beeld-toetsen van Cito maakt woordenschat deel uit van het taalonderdeel waarin de ontwikkeling van woordbegrip wordt gevolgd. De toetsen meten of kinderen woorden kennen en begrijpen in betekenisvolle contexten, waarbij visuele ondersteuning (zoals plaatjes of voorbeeldzinnen) kan worden gebruikt zodat jonge leerlingen kunnen laten zien wat ze weten. Zeker in groep 4 wordt veel gebruik gemaakt van plaatjes omdat niet alle kinderen even goed kunnen lezen. Scholen kiezen er zelf voor of ze woordenschat als extra toets afnemen. 

Een voorbeeldopgave:

Spelling in groep 4

Spellingscategorieën in de LVS-toetsen groep 4

In de spellingstoetsen komen weer meer spellingscategorieën voor dan in groep 3. Zo hebbende kinderen in groep 4 de volgende nieuwe categorieën leren kennen die ook getoetst worden.

• Woorden met aai, ooi, oei.
• Samengestelde woorden zoals: schooltas, fietstas.
• Woorden met eer, eur, oor.
• Woorden met ei/ij of au/ou.
• Aan het einde van groep 4 komen ook voor het eerst woorden met open/gesloten lettergreep voor zoals bomen/bommen. Dit is één van de moeilijkste spellingsregels, en zal ook verder in groep 5, 6 en 7 bij spelling aan bod komen. Soms worden dus juist ook iets moeilijkere opgaven getoetst, om daarmee de goede spellers te ontdekken.

De diagnostische analyse van de spellingstoetsen geeft de leerkracht informatie over de specifieke spellingsproblemen van een leerling. Zowel bij Boom, IEP als bij Cito LIB is dit handig voor de leerkracht om te zien welke spellingsproblemen er zijn. Uiteindelijk is het doel van toetsen dan ook om het niveau van kinderen te signaleren en het aanbod daarop aan te passen.

Heeft je kind moeite met spelling? Dan biedt Squla extra oefening met TaalExtra. In kleine stapjes oefent je kind op een leuke manier met de klanken en spellingregels.

Oefenen met de vraagstelling van de LVS-toetsen

Heeft je kind moeite met de vraagstelling van de LVS-toetsen? Dat is niet zo gek. Methodetoetsen sluiten vaak aan op de stof waarmee je kind geoefend heeft. LVS-toetsen bieden meer context en dat kan best verwarrend zijn. Op Squla oefent je kind met de vraagstelling zodat ze niet verrast worden op het toetsmoment. Bekijk alle oefenstof van Squla in groep 4 of doe de demo.

TIP van Juf Shelby: Focus niet op oefenen voor de toets, maar op voorbereiden op de vraagstelling. LVS-toetsen werken anders dan methode-toetsen. Door je kind te laten wennen aan de vorm van de vragen, voorkom je onnodige spanning en blijft de focus op wat echt telt: laten zien wat je al kunt.

LVS-toetsen zien er anders uit dan de opdrachten in de reken- of taalboeken: er is vaker context, een verhaaltje of een afbeelding. Dat kan in het begin verwarrend zijn. Door samen te kijken naar hoe vragen gesteld worden, geef je rust en zelfvertrouwen. Niet omdat je kind beter moet presteren, maar omdat het weet wat het kan verwachten.

Zo kun je thuis helpen

• Laat je kind spelenderwijs oefenen met rekenen groep 4 op Squla, hierbij oefen je de doelen die in groep 4 aan bod komen. 

• Rekenen oefenen met het spelen van spellen (met 2 dobbelstenen gooien is bijvoorbeeld heel goed om plus sommen spelenderwijs te oefenen, of speel Bingo om de getallen te leren.)

• Herhaal taal en lezen via lezen/taal groep 4

• Blijf veel lezen thuis, maar kies ook eens andere varianten van lezen; met leesspelletjes.

• Op Squla gebeurt oefenen voor groep 4 in spelvorm, waardoor kinderen oefenen zonder toetsdruk.

Lezen & begrijpend lezen thuis oefenen

Om-de-beurt-lezen + praten

Wat oefen je?
Begrijpend lezen, woordenschat

Zo speel je het:

• Lees om de beurt een alinea

• Stel simpele vragen:

  • Wie komt er in voor?

  • Wat gebeurt er?

  • Waarom denk je dat…?

Toetsen in groep 4 zijn bedoeld om groei zichtbaar te maken, niet om kinderen te beoordelen. Door thuis met vertrouwen, spel en ontspanning te oefenen en vooral samen te blijven lezen, praten en rekenen help je je kind het meest. Niet door druk te leggen op de prestatie. Maar te zeggen; toetsen zijn bedoeld om te kijken wat je al kunt en waar je nog hulp bij nodig hebt. Wat ik in de klas zie, is dat kinderen het beste tot leren komen wanneer ze zich veilig en gezien voelen. Niet de hoogste score, maar het vertrouwen dat ze fouten mogen maken, maakt het verschil. 

Dit artikel is geschreven door Shelby Vos-van Andel, leerkracht en Intern begeleider in het basisonderwijs. Als Intern begeleider is ze onder andere verantwoordelijk voor het analyseren van LVS-toetsen, het begeleiden van leerkrachten bij de toetsafname en registraties en het bespreken van toetsen met ouders.