Als jouw kind in groep 6 zit heeft hij of zij in dit schooljaar kennis gemaakt met veel nieuwe lesstof. Voor de leerkracht is het handig om te zien welke kinderen dit al goed of juist nog niet beheersen zodat er eventueel extra hulp of extra uitdaging gegeven kan worden. Daarom worden Leerlingvolgsysteem (LVS) toetsen afgenomen. In dit blog legt juf Shelby uit wat jouw kind zoal te wachten staat in groep 6.
Lees ook:
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 3?
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 4?
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 5?
Wat wordt er getoetst bij de LVS-toetsen in groep 7?
Doorstroomtoets groep 8 in 2024: een overzicht voor ouders
Steeds grotere verschillen in groep 6
Ieder kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen tempo en niveau. Nu je kind in de bovenbouw van de basisschool zit worden die verschillen steeds groter. Sommige kinderen zullen eind groep 8 naar het VWO gaan en andere kinderen stromen door naar het VMBO. Kinderen die naar het VMBO-BB uitstromen zullen eind groep 8 op sommige vakgebieden met een niveau van eind groep 6 van school gaan. Geen wonder dat juist deze kinderen vanaf groep 6 meer moeite krijgen met de lesstof en uitvallen op toetsen.
Het doel van LVS-toetsen is dan ook niet om een zo’n hoog mogelijke score te halen maar om de ontwikkeling van het kind te meten. Helaas wordt dat nog wel eens vergeten. LVS-toetsen zijn om de leerkracht inzicht te geven in de aanleg en leerpotentie, de motivatie of de leeraanpak van het kind en daar het onderwijs of de extra hulp op af te stemmen.
Soorten LVS-toetsen
Elke basisschool is verplicht om te werken met goedgekeurde leerlingvolgtoetsen voor taal en rekenen. Er zijn meerdere aanbieders van leerlingvolgsystemen (LVS), maar de leerlingvolgtoetsen van het Boom LVS en het Cito LVS voldoen aan alle wettelijke verplichtingen. Net als in groep 3 t/m 5 wordt er bij de Cito LVS-toetsen voor groep 6 2x per jaar getoetst.
- Halverwege het schooljaar in januari/februari: de M6 toetsen
(M staat voor Midden) - Aan het einde van het schooljaar in mei/juni: de E6 toetsen
(E staat voor Eind).
De toetsen van Boom kunnen 1x per jaar afgenomen worden of soms 2x per jaar om de ontwikkeling te vergelijken.
Toetsen op maat
De toetsen van Cito kunnen ook op maat gegeven worden. Zo kan een leerling uit groep 6 die op groep 5 niveau functioneert een toets van groep 5 maken. Ook zijn er extra tussenvarianten zoals de toetsen E5M6 die een makkelijkere variant is dan de toets M6. En de toets M6E6 die een makkelijkere variant is dan de toets E6. De toetsen van Boom worden ook geadviseerd af te nemen op het niveau dat bij de ontwikkeling van het kind past.
Wat wordt er getoetst bij spelling in groep 6?
De spellingtoets van Cito bestaat net als in groep 5 uit dictee-opgaven. De leerkracht leest de zin voor, daarna leest de leerkracht één woord uit de zin opnieuw voor: dat is het woord dat de kinderen opschrijven.
In groep 6 wordt getoetst of kinderen woorden kunnen schrijven van twee of meer lettergrepen en komen de eerder geleerde spellingsregels uit groep 4 en 5 nog steeds aan bod. Wel komen er soms meerdere spellingsregels in één woord voor. Bijvoorbeeld in het woord ‘talloze’ (de regel s/z en de categorie open/gesloten lettergreep). Woorden met open/gesloten lettergreep (bomen/bommen) komen in alle toetsen van groep 6 voor en vinden veel kinderen lastig.
Nieuwe spellingsregels voor het eerste deel van groep 6 zijn:
- Woorden waarin ie geschreven wordt als i (bijv. gitaar)
- Woorden waarin s geschreven wordt als c (bijv. cel)
- En woorden waarin k geschreven wordt als c (bijv. clown)
Nieuw in eind groep 6 zijn o.a. de volgende categorieën:
- Woorden met ‘s (bijv. ’s morgens)
- Leenwoorden met ‘zj’ geschreven als ge (bijv. Giraf, horloge)
LVS-Rekentoetsen in groep 6
In groep 6 hebben kinderen met twee nieuwe domeinen van rekenen kennisgemaakt. De rekendoelen zoals in mijn blog over LVS-toetsen in groep 5 worden nu met grotere getallen aangeleerd (duizendtallen). En ook het optrekken en aftrekken worden grotere sommen: 2015-165= …
Er komen ook nog steeds verhaaltjes sommen voor die steeds moeilijker worden. Bijvoorbeeld: Jarno bezorgt bij 125 huizen reclamefolders. In één pakket zitten 8 folders. Hoeveel folders bezorgd Jarno?
Ook moeten kinderen nu meerdere stappen doorlopen om een opgave op te lossen. Bijvoorbeeld: Het boek heeft 190 bladzijden. Menno is op bladzijde 130. In een uur leest Menno 15 bladzijden. Hoeveel uur heeft Menno nodig om het boek uit te lezen?
Nieuw: verhoudingen
Hierbij leren kinderen om te rekenen met breuken en procenten. Kinderen moeten verhoudingen herkennen, benoemen, schrijven en gebruiken. Bijvoorbeeld: Joep bezorgt 160 kranten, 3 van de 4 kranten bezorgt hij in de tuinbuurt. Hoeveel kranten bezorgt hij totaal in de tuinbuurt?
Meten en meetkunde
Bij dit onderdeel gaat het om de basiskennis van verschillende grootheden zoals lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, snelheid, tijd, gewicht en geld. Doelen die in groep 6 aan bod komen zijn:
- Omtrek berekenen van rechthoekige figuren
- Kiezen van een lengtemaat (mm, cm, dm, m, km) bij een situatie
- Herleidingen van maten (bijv. van meters naar centimeters)
- Meetinstrumenten aflezen zoals een maatbeker, weegschaal of liniaal
- Begrip van gram en kilogram
- Aangeven of je een vanaf het vooraanzicht, zijaanzicht of bovenaf naar een figuur kijkt
- Klokkijken met minuten
- Analoge en digitale klok en rekenen met tijdmaten zoals uur, kwartier, minuut en seconde
Nieuw is ook het omgaan met tabellen, diagrammen en grafieken. Daarbij is aandacht voor lezen en interpreteren van gegevens uit tabellen of het lezen van gegevens uit cirkeldiagrammen of staafdiagrammen.
Nieuwe Woordenschattoetsen in groep 6
‘Woordenschat is de basis van alles’ (Cito, 2019). Met een grote woordenschat is het voor een leerling makkelijker om zich uit te drukken, opdrachten te begrijpen, teksten te lezen en te schrijven. Cito heeft in het schooljaar 2018/2019 nieuwe woordenschat toetsen uitgebracht. Nog niet alle scholen weken hier al mee of hebben mogelijk nog de oude versie in gebruik. Ook kiezen sommige scholen ervoor om ieder leerjaar een nieuwe toets aan te schaffen en starten dus alleen in groep 3 met de nieuwe toets.
Een voorbeeldopgave:
Toetsen begrijpend lezen groep 6
De Cito toets voor begrijpend lezen bestaat uit meerkeuze opgaven. Hierdoor wordt het nakijken van toetsen en het bepalen van de score op de toetsen zo objectief mogelijk gehouden. Er komen verschillende opgavenvormen voor in groep 6 die de kinderen kennen van de LVS-toetsen van groep 5:
- Vragen over teksten
- Openplaatsopgaven
- Voorspelopgaven
Nieuw in groep 6: Opgaven over samenvatten
Bijvoorbeeld het bepalen van de kern van een stukje tekst, kort weergeven van een tekst, en het doel bepalen van een tekst, of vragen naar een plaatje die de kern het beste weergeeft.
Opgaven over opzoeken
Hierbij moeten kinderen een bron gebruiken en leren ze inzicht krijgen hoe bronnen in elkaar zitten. Bijvoorbeeld een spreekwoordenboek of een omslag van een boek.
Optionele toetsen: Taalverzorging
Taalverzorging is een onderdeel van de doorstroomtoets in groep 8. Met de LVS-toets Taalverzorging van het Cito Volgsysteem voor primair en speciaal onderwijs weet de leerkracht al vanaf groep 6 hoe een leerling het doet. In groep 6 worden de volgende vaardigheden getoetst:
- Interpunctie
- Spelling
- Grammatica
Bij spelling wordt hierbij niet getoetst in de vorm van een dictee, maar kinderen moeten aangeven in een meerkeuzevraag welk woord juist gespeld is. In de bovenbouw kijken leerlingen ook vaker hun eigen schrijfwerk en dat van hun klasgenootjes na. Het herkennen van spelfouten is hier een onderdeel van.
Als de leerkracht de toets heeft nagekeken blijkt uit de analyse op welk onderdeel kinderen nog moeite hebben, zodat hier vervolgens extra aandacht aan besteed kan worden.
Moeite met de LVS-vraagstelling?
De vraagstelling van de LVS-toets verschilt aanzienlijk van de methodetoetsen die je kind gedurende het jaar krijgt. Om je kind kennis te laten maken met de vraagstelling kunnen er voorbeeldvragen worden geoefend. Bekijk alle oefenstof van Squla in groep 6, inclusief de oefentoetsen, of doe de demo.
Dit artikel is geschreven door Shelby Vos-van Andel, leerkracht en Intern begeleider in het basisonderwijs. Als Intern begeleider is ze onder andere verantwoordelijk voor het analyseren van LVS-toetsen, het begeleiden van leerkrachten bij de toetsafname en het bespreken van toetsen met ouders.
