Dyslexie behandelen

Als je kind problemen heeft met lezen en schrijven, lijdt hij mogelijk aan dyslexie. Omdat deze stoornis vervelende gevolgen kan hebben voor je kind, wil je hem hier misschien van verlossen. Helaas is dit niet mogelijk, want dyslexie is een blijvende stoornis. Toch kun je er wel voor zorgen dat je kind er minder hinder van ondervindt. Er zijn namelijk verschillende behandelingen voor dyslexie. Benieuwd hoe dyslexie behandelen in zijn werk gaat? Squla vertelt je er op deze pagina alles over.

Richtlijnen diagnostiek en behandeling dyslexie

Dyslexie behandelen kan enkel als je kind in het bezit is van een dyslexieverklaring. Deze verklaring mag alleen afgegeven worden door een professional die gekwalificeerd is voor het uitvoeren van psychodiagnostisch onderzoek naar dyslexie. Zo’n iemand moet in ieder geval over een academische graad in klinische (kinder en jeugd)psychologie of orthopedagogiek beschikken en een specialisme hebben op het gebied van leerstoornissen en onderwijsbelemmeringen die hiermee samen kunnen gaan. Een bekwaamheidsregistratie in psychodiagnostiek met minimaal een BIG-niveau is eveneens een vereiste.

Voor wat betreft de diagnostiek en behandeling van dyslexie gelden sinds 1 januari 2022 overigens een aantal nieuwe regels. Op deze datum is namelijk het Protocol Dyslexie Diagnostiek en Behandeling 3.0 ingevoerd. Naast diagnostiek en behandeling hebben de veranderingen uit dit protocol ook betrekking op de doorverwijzing van een kind met dyslexie en of dit wel of niet vergoed wordt. Als je kind – naast dyslexie – ook nog een ander ontwikkelingsprobleem heeft, is dit geen reden meer om niet voor vergoede dyslexiezorg in aanmerking te komen. Het protocol maakt een doorverwijzing voor deze groep dus makkelijker.

Toch zijn er ook situaties waarin de voorwaarden voor een doorverwijzing juist strenger worden. Zo wordt een dyslexiebehandeling bijvoorbeeld alleen vergoed als de school onderbouwt dat een kind een ernstige en hardnekkige achterstand heeft op het gebied van lezen. Voorheen was een spellingprobleem ook voldoende om een doorverwijzing voor een dyslexiebehandeling te krijgen, maar dit is door de wijzigingen in het protocol niet langer het geval. Een school is overigens wel verplicht om informatie over het spellingsniveau van een kind aan te leveren. Hier kan een specialist namelijk rekening mee houden bij het opstellen van een behandelplan voor dyslexie.

Hoe zit het qua zorg en organisatie bij het behandelen?

Als er dyslexie is vastgesteld bij je kind, wil je dit waarschijnlijk zo snel mogelijk behandelen. Logisch, want je zorgt er dan voor dat de achterstand van je kind niet nog groter wordt. Veel ouders hebben alleen geen idee hoe het qua zorg en organisatie geregeld is op het gebied van dyslexie behandelen. Dit komt doordat dit enerzijds de verantwoordelijkheid is van het onderwijs en anderzijds van de zorg. Om hier wat meer duidelijkheid in te scheppen, gaat Squla hier in op dyslexie en het onderwijs en dyslexie en de zorg.

Dyslexie en het onderwijs

Heeft je kind een lees- en/of spellingprobleem? Dan is het in eerste instantie aan de school om hier iets aan te doen. Zo is het aan de school om problemen op het gebied van lezen en schrijven zo vroeg mogelijk te constateren. Vervolgens moeten zij je kind zo goed mogelijk begeleiden. Op deze manier kan de achterstand van je kind in kaart worden gebracht. Dit doet de school vaak aan de hand van speciale toetsmomenten en interventies. 

Tijdens de extra begeleiding moet de school bovendien een leerlingdossier van je kind aanleggen. Hierin wordt niet alleen de voortgang bijgehouden, maar worden ook eventuele vermoedens van (ernstige) dyslexie gedeeld. Ook worden de problemen op het gebied van lezen en spellen zo goed mogelijk omschreven in het dossier. Het leerlingendossier wordt bovendien door een specialist gebruikt als basis wanneer je kind doorverwezen wordt voor een dyslexiebehandeling.

Dyslexie en de zorg

Vermoedt de school dat je kind (ernstige) dyslexie heeft? Dan wordt dit allereerst met jou als ouder gedeeld. De kans is groot dat een school je doorverwijst naar een orthopedagoog of psycholoog voor een dyslexie test. Zo’n iemand voert eerst een toetsing uit. Hierbij speelt het leerlingendossier dat door de school is aangelegd een belangrijke rol. Op basis van de informatie uit dit dossier bepaalt een specialist namelijk of er voldoende redenen zijn om dyslexie bij je kind te vermoeden. Wanneer dit het geval is, wordt er onderzocht of er daadwerkelijk sprake is van (ernstige) dyslexie. 

Wanneer je kind inderdaad (ernstige) dyslexie heeft, kan hij hiervoor behandeld worden. Wat de beste dyslexiebehandeling is, wordt door de specialist bepaald. Hij zal – op basis van eerdere ervaringen en de ernst van het probleem – de behandeling kiezen die in zijn ogen het meest effectief is. Als een specialist van mening is dat het leerlingendossier niet genoeg onderbouwing bevat voor dyslexieonderzoek, wordt er terugverwezen naar het onderwijs.

Behandelplan

Wie denkt dat dyslexie bij kinderen altijd op dezelfde manier behandeld wordt, heeft het mis. Voor ieder kind wordt namelijk een eigen behandelplan opgesteld. Om te bepalen wat de beste dyslexiebehandeling is, vindt er altijd eerst een startgesprek plaats. Dit gesprek kan op locatie bij de behandelend specialist plaatsvinden, maar ook op de school van je kind. Een specialist heeft van tevoren al een behandelplan opgesteld en deze wordt tijdens het startgesprek besproken met jou en je kind.

Een dyslexie behandelplan bestaat altijd uit verschillende onderdelen. Toch zijn de doelen voor de lange termijn het belangrijkste onderdeel van zo’n plan. Deze langetermijndoelen worden per behandelperiode opgedeeld in doelstellingen voor de korte termijn. Voor het bepalen van de doelen valt een specialist terug op het dyslexieonderzoek en de resultaten die hieruit voort zijn gekomen.

Kinderen worden in veel gevallen individueel behandeld voor dyslexie. Vaak vindt er eenmaal per week een sessie van plusminus 60 minuten plaats. Hiervan is je kind drie kwartier effectief aan het werk. De resterende 15 minuten worden gebruikt voor het voorbereiden en/of dossiervorming. Naast de individuele sessies moet er ook thuis en op school extra aandacht besteed worden aan dyslexie behandelen. Zo wordt er bijvoorbeeld van je kind verwacht dat hij iedere dag oefeningen maakt.  

Tijdens de dyslexiebehandeling wordt de voortgang van je kind meermaals getoetst. Dit gebeurt aan de hand van toets- en evaluatiemomenten, zowel op school als tijdens de (individuele) sessies. De uitkomsten hiervan worden niet alleen met de ouders besproken, maar ook met de school en eventueel andere betrokken partijen.. Er wordt gekeken of je kind nog op koers ligt om de gestelde doelen te behalen. Is dit niet het geval? Dan worden de doelstellingen bijgesteld. 

Het vergoeden van dyslexiezorg

Eerder in deze tekst las je al kort iets over het vergoeden van dyslexiezorg. De regels hiervoor zijn sinds 1 januari 2022 namelijk enigszins veranderd. Tot deze datum werden enkel de kosten van ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) vergoed. Als je kind daarnaast ook andere problemen had, kwam je als ouder niet in aanmerking voor een vergoeding. De invoering van het Protocol Dyslexie Diagnostiek en Behandeling 3.0 heeft hier verandering in gebracht. Je kunt je kind tegenwoordig namelijk ook aanmelden voor een vergoeding voor dyslexiezorg als er sprake is van bijkomende problematiek.

Denk overigens niet dat je kind ook standaard in aanmerking komt voor een vergoeding voor dyslexiezorg, want dat is niet het geval. Je kind moet namelijk voldoen aan een aantal voorwaarden. Hieronder staan de belangrijkste drie op een rijtje: 

  1. Op het moment van aanmelden is je kind minimaal 7 en maximaal 12 jaar oud. De dyslexiezorg mag bovendien niet starten nadat je kind 13 is geworden.
  2. Uit het leerlingdossier dat de school van je kind heeft opgesteld moet blijken dat zij extra hulp aangeboden hebben op het gebied van lezen en spellen. 
  3. De school van je kind moet het vermoeden hebben dat er sprake is van (ernstige) dyslexie.

Verwacht overigens niet dat een zorgverzekering dyslexiezorg vergoedt, want dat is niet het geval. Deze zorg valt namelijk onder de Jeugdwet. Vandaar dat de gemeenten belast zijn met het vergoeden van dyslexiezorg. Wil je een vergoeding voor een dyslexiebehandeling van je kind aanvragen? Dan moet jij je tot de gemeente richten waarin je kind staat ingeschreven. 

Bij wie kun je terecht voor hulp?

Als je een kind met dyslexie hebt, kan hij hier behoorlijk mee worstelen. Het is belangrijk om hem hierbij te ondersteunen, maar dit is niet altijd voldoende. Gelukkig zijn er verschillende instanties waarbij je terecht kunt voor hulp bij dyslexie. Squla laat je hier zien wie je hulp kan bieden als je kind lijdt aan dyslexie.

  • Gezondheidspsycholoog, jeugd- en kinderpsycholoog en orthopedagoog: kan de diagnose dyslexie stellen wanneer hij een academische graad in de klinische (kinder of jeugd)psychologie of orthopedagogiek heeft. Een gezondheidspsycholoog moet over een erkende bekwaamheidsregistratie in de psychodiagnostiek beschikken met minimaal de BIG-registratie gezondheidszorgpsycholoog. 
  • Leraar: naast een specialist kan een leraar ook hulp bieden bij dyslexie. Een leraar kan je kind bijvoorbeeld extra begeleiden als hij moeite heeft met lezen en spellen. Bovendien is een leraar belast met het aanleggen van een leerlingdossier. Dit dossier vormt een belangrijke basis voor eventueel dyslexieonderzoek. 
  • Remedial teacher: bij remedial teaching wordt er extra ondersteuning geboden aan kinderen met bijvoorbeeld een stoornis. Omdat dyslexie een stoornis is, kan je kind hiervoor ook bij een remedial teacher terecht. Eén van de voordelen van deze optie is dat er hulp op maat geboden wordt.

Dyslexiecoach: gezien de naam verbaast het je vast niet dat een dyslexiecoach zich bezighoudt met het ondersteunen van dyslectische kinderen. Een belangrijk verschil met bijvoorbeeld een remedial teacher is dat de coaching hier niet individueel, maar in groepsverband plaatsvindt. De coach stimuleert kinderen met dyslexie om na te denken over oplossingen. Uiteindelijk komen ze samen tot de beste oplossing.

Veelgestelde vragen over het behandelen van dyslexie

Ja, dyslexie is een blijvende stoornis. Toch betekent dit niet dat het niet behandelbaar is. Door dyslexie bij kinderen te behandelen, leren zij er beter mee omgaan. Hierdoor voorkom je mogelijk dat je kind (nog verder) achterop raakt op school.

Dyslexie bij kinderen kan op verschillende manieren behandeld worden. Vaak wordt er veel geoefend met (voor)lezen en spellen. Om te bepalen welke behandeling het meest effectief is, stelt een specialist een behandelplan op. De behandeling start pas nadat dit plan is goedgekeurd.

Er zijn verschillende soorten hulp die je kind kan krijgen bij dyslexie. Zo kan een psycholoog of een orthopedagoog bijvoorbeeld vaststellen of er sprake is van (ernstige) dyslexie en de beste behandeling voorschrijven. Verder kun je bij de leraar van je kind, een remedial teacher of een dyslexiecoach terecht.

Dat ligt aan de vorm van dyslexie waar het om gaat. Alleen kinderen met ernstige dyslexie (ED) komen in aanmerking voor een vergoeding. Omdat dyslexie onder de Jeugdwet valt, kan een vergoeding aangevraagd worden bij de gemeente. Niet-ernstige dyslexie kan ook behandeld worden, maar je moet de behandeling dan zelf bekostigen.

In de meeste gevallen duurt een dyslexiebehandeling ongeveer één tot anderhalf jaar. Dit kan uiteraard per kind verschillen. Zo duurt een behandeling van ernstige dyslexie (ED) vaak langer dan de behandeling van niet-ernstige dyslexie. Een specialist geeft in het behandelplan aan wat de verwachte duur is van een dyslexiebehandeling.