Juf Shelby over rust, duidelijkheid en opvoeden zonder Sinterklaas-dreigementen.

Voor kinderen is november en december een onzekere tijd. Er gebeurt van alles waarvan ze niet precies weten hoe het werkt. Juist dan is jouw voorspelbaarheid zo belangrijk!

Maar vertel ook hoe het gaat verlopen. Bijvoorbeeld:
“Vanavond zetten we de schoen. We zingen een paar liedjes. Jij legt je tekening klaar voor Sinterklaas of een wortel voor Ozosnel. Dan gaan we slapen en morgenochtend kijken we samen wat erin zit.”
Laat het daarbij. Geen spannende toevoegingen zoals: “Misschien loopt hij vannacht wel door ons huis…” of “Misschien zit er wél… of géén cadeautje in je schoen, we zullen zien…”
Kinderen hebben niet méér spanning nodig: ze hebben jouw rust en voorspelbaarheid nodig.

MIJN TIP: op de website van Zwijsen kun je gratis aftelkalenders downloaden van veelgebruikte lesmethodes van school.

Het klinkt soms als een snelle manier om gedrag te sturen:
“Als je nu niet luistert, dan ziet Sinterklaas dat. En krijg je geen cadeautjes.”
Ik denk dat we dit zelf ook vaak vroeger hoorden als kind… Maar wat doet zo’n opmerking eigenlijk?
1. Het vergroot de spanning.
Je kind gaat zich afvragen: Ben ik wel lief genoeg geweest? Heeft Sinterklaas gezien dat ik niet luisterde? En die vraag kan héél groot voelen voor jonge kinderen en vooral de druk verhogen.
2. Het creëert het gevoel dat er altijd iemand meekijkt.
En dat kan angst geven, ook ’s nachts. Niemand is de ‘hele dag’ perfect en lief. En dat hoort ook zo!
3. Het ondermijnt jouw eigen gezag als ouder.
Je leert je kind: niet mama/papa, maar Sinterklaas bepaalt wat wel of niet mag. En na 5 december werkt het niet meer 😉

Daarnaast blijkt uit ontwikkelingspsychologisch onderzoek dat dreigen vrijwel altijd leidt tot korte-termijngehoorzaamheid, maar niet tot langdurig beter gedrag. Dreigen veroorzaakt stress, en gestreste kinderen luisteren juist mínder goed.

Ik merkte zelf:
Wanneer ik de neiging voel om met Sinterklaas te dreigen, zegt dat eigenlijk iets over míjn machteloosheid in dat moment. Niet over het gedrag van mijn kind.
Het helpt me dan om even stil te staan: Wat heeft mijn kind nú nodig? Rust? Aandacht? Begrenzing? Een keuze? En meestal is dat effectiever dan welk dreigement dan ook. Daarnaast werkt dit trucje van dreigen maar tot 5 december… daarna niet meer. Daarna zul je toch op een andere manier ervoor moeten zorgen dat je kind luistert.. waarom zou je het niet meteen zo aanpakken?

In november en december zijn er veel leuke Sinterklaasactiviteiten, maar hoe leuk ook; het zijn allemaal prikkels.

Ga je overal heen? Dan is er élke dag iets nieuws om over na te denken, om van te dromen, of… om je druk over te maken.

Kies liever:

Dagen waarop je gewoon thuis bent, waar je kind kan spelen met het schoencadeautje van de avond ervoor en kan ontladen. Meer rust = minder spanning.

MIJN TIP: Ga juist in november of op de dag van pakjesavond extra naar buiten: frisse lucht, bewegen en spelen in het bos verlagen de spanning die kinderen opbouwen.

Het Sinterklaasjournaal is prachtig gemaakt, maar vaak ook best spannend. Zeker voor peuters en gevoelige kleuters.

Vraag je eens af:

Voor de allerkleinsten (2-4 jaar) zijn luchtige alternatieven soms fijner:

Dit is heel normaal. Echt! Vooral 2- en 3-jarigen vinden het overweldigend: harde muziek, grote mensen in kostuums, drukte en onbekende situaties. Mijn zoontje Mace (3) zei laatst:
“Mama, ik vind de pietjes wel leuk, Sinterklaas niet.”
Prima. Ik benoemde het alleen:
Ik: “Vind je Sinterklaas misschien een beetje spannend?”
Mace: “ja”
Ik: “Dat begrijp ik, zal ik bij jou blijven dan kijken we samen”
Meer hoeft niet. Dwing je kind niet om op schoot te gaan, op de foto of om een hand te geven. Nee = nee. Volgend jaar is je kind weer een jaar ouder en dat scheelt vaak enorm. Heb jij een enthousiast kind die meteen op schoot springt? Ook goed! Laat ieder kind zijn eigen tempo volgen.

Voor kinderen is het idee dat iemand ’s nachts het huis binnenkomt best gek. En soms zelfs eng. Probeer daar dus ook niet te veel op te focussen in je taalgebruik.
Dus liever:
“Morgenvroeg gaan we samen kijken wat er voor cadeautje in je schoen ligt.”
Dan:
“Goed luisteren vannacht hè… Misschien hoor je de pieten wel sluipen!”
Neutraal blijven helpt spanning verminderen.

Samen kijken wat er in de schoen zit

Wij kiezen er thuis bewust voor dat we met z’n allen tegelijk naar beneden gaan als de schoenen gezet zijn en spreken af dat we wachten tot iedereen wakker is. Dit vertellen we al de avond vooraf. Hierdoor heeft niemand spanning of slapeloosheid.

→ Beperk de hoeveelheid cadeautjes
Een klein cadeautje in de schoen is écht genoeg. Te veel geeft prikkels én verwachtingen. Door vooraf ook te vertellen dat schoenkadootjes klein zijn en in je schoen passen is dit voor je kind meteen duidelijk.

→ Bewaak je basisroutines
Gezond eten, slapen, rust: dit zijn de dingen die kinderen zó nodig hebben in drukke tijden. In deze periode krijgen kinderen vaak nét wat meer suiker binnen… van pepernoten tot chocolaatjes en traktaties op school. Helemaal prima, maar wees je ervan bewust dat veel suikers bij sommige kinderen kunnen zorgen voor nóg meer drukte, pieken en dalen in energie en soms zelfs extra emoties.

→ Praat over gevoelens
Bang zijn, blij zijn, zenuwachtig zijn, alles mag er zijn. Je hoeft het niet ‘weg’ te praten; je mag het alleen maar samen dragen. Dus niet “Nee joh.. Je hoeft niet bang te zijn voor Sinterklaas“. Maar: ik ben bij je.

→ Maak een “uitblaasmoment” na school
Thuis komen, iets drinken, 15 minuten vrij spelen. Pas daarna praten over de dag. Veel kinderen hebben even extra ontprikkeltijd nodig deze weken.

→ Lees herkenbare boekjes
Boekjes over spanning of over Sinterklaas zijn vaak een fijne kapstok voor gesprekjes.

Sinterklaas hoort een warme en gezellige tijd te zijn, geen stressvolle.
Door voorspelbaarheid te bieden, rust in te bouwen en niet te dreigen, help je je kind om deze periode écht te genieten. Kinderen hoeven naar mijn idee niet “lief genoeg” te zijn. Ze hoeven alleen maar zichzelf te zijn.

Deze blog is geschreven door Shelby Vos-van Andel, leerkracht, intern begeleider en gedragsspecialist in het basisonderwijs. Na het afronden van de PABO verdiepte ze zich in gedrag en begeleiding met de Master SEN (Special Educational Needs). Vanuit haar ervaring in de klas én als moeder van Fayenn (6) en Mace (3), schrijft ze onder de naam ‘Juf Shelby‘ over opvoeding, onderwijs en gedrag.