Duurzaamheid: wat is het precies?
Om te beginnen bij het begin: wat houdt het begrip duurzaamheid eigenlijk in? Op internet zijn er veel uiteenlopende definities te vinden. Op www.schooldagvandeduurzaamheid.nl staat een mooie omschrijving:
“Duurzaamheid betekent dat je rekening houdt met wat mensen, die na jou leven, nodig hebben zodat ook zij fijn op deze aarde kunnen leven. En dat je waardering hebt voor andere mensen en alles wat in de wereld om je heen bestaat. Duurzaamheid betekent niets meer en niets minder dan ‘blije mensen op een gezonde aarde’ en ‘er is altijd genoeg voor iedereen’.”
Kortom: als mensen maken we gebruik van de aarde en haar grondstoffen. We leven, eten, bouwen, rijden in auto’s enzovoorts. Maar deze grondstoffen zijn niet oneindig. Door daar bewust van te zijn en ook wat terug te geven, zorgen we ervoor dat dit systeem in balans blijft en iedereen ervan kan genieten. En zullen we nog lang met plezier samen kunnen leven op deze aardbol. Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken om je kind uit te leggen waarom je bepaalde keuzes maakt.
Keuzes maken
De aarde wat teruggeven heeft eigenlijk vooral te maken met keuzes maken. Je zou kunnen denken dat duurzaam leven duur is. Sommige milieubewuste keuzes zijn ook best prijzig, denk bijvoorbeeld aan biologisch vlees kopen. Gelukkig is dit lang niet altijd het geval. Sterker nog: er zijn veel leuke manieren om duurzaam bezig te zijn die je leven een stuk duurzamer maken én ook fijn zijn voor je portemonnee!
Recycle
Je hebt boodschappen gedaan en thuis pak je ze uit en berg je ze op. Vervolgens houd je een hele stapel verpakkingsmateriaal over die je daarna weg kunt gooien. Herkenbaar? Gelukkig bestaat er zoiets als afval scheiden: een klusje waar je kind je vast graag bij helpt. Maak er samen een educatief event van: wat is gemaakt van plastic, papier of glas? En datzelfde principe geldt ook voor het weggooien van lege verpakkingen. Een melkpak bijvoorbeeld. Je kunt het karton bij het plastic afval stoppen, net als de dop. Of iets bij het plastic mag, kun je trouwens zien aan het speciale tekentje op de verpakking van een product. Vaak kan je bij de gemeente een afval-wijzer krijgen. Hang deze op! Dan kan je kind (en jij ook) soms nog even afkijken.
Word er bij jullie thuis alleen ‘zwarte bak’-afval opgehaald? Gelukkig staan er in de buurt van de meeste supermarkten ook bakken om glas, papier en plastic achter te laten. Leuk en nuttig om samen te doen: je leert je kind van jongs af aan om afval te scheiden. Denk ook aan statiegeld! Het kan heel leuk zijn om samen blikjes en flessen in te leveren, vooral wanneer je er iets voor terug krijgt.
Tip! Bekijk, voordat je wat weggooit, of jullie er nog iets van kunnen gebruiken bij het knutselen. Denk bijvoorbeeld aan eierdoosjes, keuken- en wc-rollen en lege blikjes (kikker)erwten. Op Pinterest vind je volop knutsel-inspiratie.
Spelen
Verjaardagen en feestdagen staan garant voor een flinke verzameling aan speelgoed en ander leuks. Maar naarmate je kind ouder wordt, veranderen de interesses en raakt hij misschien uitgekeken op bepaald speelgoed. Wat doe je met dat speelgoed? Ik vind het altijd leuk om een paar keer per jaar, samen met mijn kinderen, even flink de bezem door het speelgoed te halen. We halen dan alles uit de kast, van spelletjes tot knuffels tot boeken en meer.
Geef het een nieuw leven: Wat vind je kind nog leuk? Waar koester je zelf warme herinneringen aan? Die dingen bewaar je. Het speelgoed dat overblijft kun je naar de kringloopwinkel, het goede doel of (mits compleet) naar de speelgoedbank in de buurt brengen. Zo krijgen jullie spullen een nieuw leven! Door je kind hierbij te betrekken en hem uit te leggen waarom jullie dit doen (bijvoorbeeld: dat de spullen niet stuk zijn en dat een ander kind kan er nog veel plezier van hebben, het speelgoed hergebruikt), neem je hem mee in een stukje bewustwording.
Koop het tweedehands: Niet al het speelgoed of kleding voor je kinderen hoef je nieuw te kopen. Sterker nog: hoe meer vraag er is naar nieuw speelgoed, hoe meer speelgoed er geproduceerd moet worden. En dat betekent weer dat er meer materialen en grondstoffen nodig zijn. Terwijl tweedehands speelgoed en kleding al gemaakt is en in de winkel ligt (of hangt) te wachten op een nieuwe eigenaar: een duurzamere manier van hergebruiken is er niet! Kringloopwinkels zijn dan ook een geweldige plek om samen rond te struinen naar boekjes, dvd’s, kleding en origineel speelgoed. Het kost een stuk minder dan iets nieuws kopen, je kind is er net zo blij mee en je steunt er vaak een goed doel mee. Een win-win situatie! Er zijn ook speelgoedfabrikanten, zoals Lego, die al druk bezig zijn te onderzoeken of ze hun speelgoed kunnen maken van hernieuwbare grondstoffen.
Tip: Kijk ook eens naar het materiaal waar speelgoed van gemaakt is. Kies bijvoorbeeld bewust voor houten- in plaats van plastic speelgoed.
Duurzaam op pad
Een auto is fantastisch, zeker met kinderen en als jullie een uitstapje gaan maken. Maar dit vervoermiddel is niet het meest milieuvriendelijke middel om je te verplaatsen, omdat het een grote footprint achterlaat op het milieu. Wat dacht je bijvoorbeeld van de materialen waarvan een auto wordt gemaakt en alle grondstoffen die daarvoor nodig zijn? Of het transport naar een dealer, het tanken van benzine en de uitstoot tijdens het rijden? Kortom: als het mogelijk is, kun je kiezen voor een duurzame manier van reizen. Ga een middag op de fiets naar een leuke speeltuin in de buurt of mooie schatten zoeken in het bos of park en daar thuis dingen van knutselen? Recycling, creatief én goedkoop.
Tip: Samen aan de slag? Op de website van het NEMO museum staan activiteiten voor kinderen van groep 1 tot groep 8. Voor kinderen van groep 5 tot groep 8 kan je materiaal vinden om samen een duurzaamheidskalender te maken.
Bewust eten
Kinderen en eten: ook daarin kun je bewuste keuzes maken. Kies bijvoorbeeld voor biologische fruit en groenten en eet een paar dagen in de week geen vlees. Vlees is namelijk erg milieuvervuilend en dat komt vooral door het grote aantal broeikasgassen dat er vrijkomt bij het productieproces. ‘Wereldwijd is voedsel verantwoordelijk voor ruim 25 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Meer dan de helft van die vervuiling wordt veroorzaakt door dierlijke producten’ (Bron: NOS).
Je zou bijvoorbeeld kunnen kiezen voor een ‘flexitarisch’ menu voor je gezin; op een of meerdere dagen in de week eten jullie dan geen vlees.
Tip: Boodschappen doen bij lokale leveranciers of shoppen op de markt zijn ook duurzame manieren om bezig te zijn met eten. Appels op de markt komen uit de buurt en daardoor is de uitstoot een stuk minder dan appels die uit een ander land worden overgevlogen en in de supermarkt liggen. Ook ben je met winkelen bij lokale leveranciers vaak goedkoper uit dan bij de grote supermarkten.
En jij?
Ben jij bezig met duurzaamheid en de wereld die je achterlaat voor je kinderen? Op welke manier draagt jouw gezin bij aan het milieu? Heb je duurzame tips voor andere ouders? Deel deze blog!