Trakteren op school: de do’s en don’ts volgens juf Shelby

Een verjaardag is een groot moment voor een kind. Laat je kind meedenken over zijn traktatie. Wat vind hij leuk? Soms willen ze iets simpels en herkenbaars of precies hetzelfde wat een vriendje ook trakteerde… en dat is prima!

Mijn kleuter van 5 liet ik een aantal voorbeelden zien die ik zelf al voorgeselecteerd had (voorbeelden die eenvoudig te maken waren, niet te veel kosten en relatief gezond) en daaruit liet ik haar kiezen. Als ik haar op die leeftijd zelf had laten scrollen op Pinterest had ze de meest grote Unicorn waarschijnlijk uitgekozen. De keuze dus een beetje afbakenen maar wel de eigen keuze laten.

Kinderen stralen vaak het meest als ze hun traktatie zelf hebben gekozen of zelfs mee hebben mogen maken. Een bakje druiven met een vlaggetje dat ze zelf hebben gekleurd, doet écht niet onder voor een traktatie die van Pinterest komt.

Laten we eerlijk zijn: soms lijkt het wel een onderlinge oudercompetitie. Wie verzint de origineelste, gezondste, meest verantwoorde en tóch nog Instagramwaardige traktatie? Maar moeten we echt ons ouderschap bewijzen via een satéprikker met druiven en een pinguïnhoofdje van marshmallow? Trakteren is geen examen, het is een feestje. En daar hoort niet per se stress voor mama (of papa) bij.

Wat vaak vergeten wordt: niet elke ouder heeft de financiële ruimte om uit te pakken. En in een klas waar de ene traktatie bestaat uit een cadeautasje met speelgoedjes en de andere uit een doosje rozijnen, worden die verschillen soms zichtbaar. Een heldere richtlijn vanuit school kan daarbij helpen: bijvoorbeeld een maximum van één traktatie per kind, liefst gezond, en bij voorkeur iets kleins. Zo is het eerlijk en haalbaar voor iedereen.

Op steeds meer scholen zijn er duidelijke richtlijnen: traktaties moeten gezond zijn. Geen taart, geen chips, geen snoep. En eerlijk is eerlijk: dat is niet altijd makkelijk, maar wél begrijpelijk. In een tijd waarin kinderen dagelijks al veel prikkels én suiker krijgen, is het fijn als school daarin een bewuste lijn trekt.

Als je kind op zo’n school zit: houd je daar dan ook echt aan. Maak geen ‘gezonde’ traktatie die eigenlijk gewoon snoep in vermomming is. Een rijstwafel met chocolade en discodip is leuk, maar niet de bedoeling als er een beleid is. Kinderen merken heus wel wanneer iemand ‘smokkelt’ en het doet afbreuk aan de gezamenlijke afspraken.

Andere scholen laten het aan de ouders over. Ook daarin zit kracht, zolang we als ouders bewust kiezen. Denk na: wat zou mijn kind lekker vinden, en wat past bij de leeftijd/groep waarin je kind zit? Je hóeft geen wortel met hummus te trakteren, maar ook geen suikerbom van vijf lagen. Iets kleins, feestelijks en smakelijks dáár draait het om.

Als juf waardeer ik het enorm wanneer traktaties kant-en-klaar mee naar school komen. Het lijkt misschien een leuk idee om in de klas samen te gaan knutselen of versieren met eten, maar in de praktijk is dat vaak lastiger dan gedacht, zeker in een volle klas.

Ik herinner me nog een traktatie waarbij ik 35 stukjes cake moest snijden, slagroom moest spuiten en alle kleuters zelf mochten versieren. Origineel? Zeker! Maar ook: rommelig, tijdrovend en eerlijk gezegd een beetje stressvol. Terwijl de rest van de klas wachtte, zat ik met spuitbussen in de aanslag een lokaal vol met strooisels en plakkerige tafels.

Daarnaast is het ook voor je kind belangrijk dat een traktatie praktisch is. Kunnen ze het zelf goed vasthouden? Makkelijk uitdelen? Dat maakt het voor hen extra leuk én geeft ze het gevoel dat het écht hún moment is.

Of je nu gezond wilt trakteren of iets zoets kiest: het hoeft écht niet ingewikkeld te zijn. Op onze school zijn geen vaste traktatieregels, dus als ouder heb ik best veel vrijheid. Zelf vind ik het leuk om nét even iets persoonlijks toe te voegen, zonder dat het me uren kost.

Vaak maak ik op de computer of via ‘Canva’ een simpel printbaar ontwerpje: een vlaggetje met een foto of tekstje dat past bij het thema of bij mijn kind. Dat maakt zelfs de eenvoudigste traktatie meteen feestelijk. Eén van mijn meest simpele traktaties? Kant-en-klare cupcakes van de Albert Heijn. Ik had echt geen tijd (of eigenlijk: zin) om de avond ervoor 28 cakejes te bakken.

Wat ik toen deed? Een toefje botercrème erop: bij mijn dochter in prinsessenkleuren, bij mijn zoon in het bruin (zodat het net een berg zand leek met een graafmachine erop). Met een prikker van een prinses of graafmachine erin zag het er toch feestelijk én persoonlijk uit. En het mooiste: mijn kinderen vonden het geweldig, en ik had geen stress.

Hieronder wat ideeën die het altijd goed doen in de klas:

Gezonde traktaties:

Iets minder gezond, maar leuk en haalbaar:

Of je nu veel tijd hebt of juist weinig: met een kleine creatieve touch maak je van elke traktatie iets persoonlijks. Door het in een mooie mand, etagère of dienblad te presenteren ziet het er al snel heel feestelijk uit. Ook als je gewoon trakteert op zakjes chips, een boodschappen krat met een dekentje, wat leuke lintjes of strikjes er aan… en voilà! En onthoud: het hoeft niet perfect!

Sommige ouders kiezen voor een niet-eetbare traktatie, zoals bellenblaas, stempels of stoepkrijt. Zelf ben ik daar eerlijk gezegd niet zo’n voorstander van. Trakteren is in mijn ogen juist een gezellig moment om even sámen iets te eten in de pauze, niet om cadeautjes uit te delen. Het hoeft niet groot of zoet te zijn, maar iets lekkers delen, hoe klein ook, maakt het echt een verbindend moment.

En weet je wat het mooiste is? Kinderen onthouden vooral dat ze mochten uitdelen, niet wát ze uitdeelden. Fijne verjaardag!

Deze blog is geschreven door Shelby Vos-van Andel | Juf Shelby | Bachelor of Education PABO | Master SEN (MSEN) intern begeleider en gedragsspecialist in het basisonderwijs.