Wat is een parallellogram en een trapezium?

Sarah

15 jul 2025 • 6 min

Ja, we zien je denken: ‘Parallello-wát?’ Geen paniek. Een parallellogram en een trapezium zijn wiskundige vormen waar kinderen in de bovenbouw les over krijgen. Geen zorgen, wij frissen je reken skills even op, en voor je het weet, heb jij het weer onder de knie!

Wat is een parallellogram?

Een parallellogram is een vierhoek waarbij twee paren van tegenoverliggende zijden parallel en even lang zijn. Dit betekent dat de ene set zijden (de boven- en onderkant) evenwijdig aan elkaar lopen, en de andere set zijden (de zijkanten) ook. De hoeken van een parallellogram hoeven niet per se recht te zijn, en dat maakt het anders dan bijvoorbeeld een rechthoek.

Samengevat:

Het heeft vier zijden.

Twee paren tegenovergestelde zijden zijn parallel en even lang.

De hoeken zijn niet altijd recht (Een rechthoek is een speciaal parallellogram, maar de meeste parallellogrammen hebben geen rechte hoeken).

Een voorbeeld van een parallellogram is een verkeersbord in de vorm van een ruit.

Oppervlakte parallellogram berekenen

De oppervlakte van een parallellogram bereken je met de volgende formule:

Oppervlakte = basis x hoogte

De basis is de lengte van de onderkant (of bovenkant) van het parallellogram.
De hoogte is de loodrechte afstand van de basis tot de tegenoverliggende zijde (niet de schuine zijde!).

Voorbeeld

Stel: de basis is 8 cm en de hoogte is 5 cm

Oppervlakte = 8 × 5 = 40 cm2

Let op: de hoogte moet loodrecht (in een rechte hoek) op de basis staan — het is dus niet de lengte van de schuine zijde.

Wat is een parallellepipedum?

Dit is een 3D-variant van een parallellogram. Het woord ‘parallellepipedum’ komt uit het Grieks en betekent letterlijk ‘lichaam met evenwijdige vlakken’. Het is een 3D-figuur met zes vlakken die allemaal parallellogrammen zijn. Het parallellepipedum heeft acht hoekpunten en twaalf randen. De tegenovergestelde vlakken zijn evenwijdig aan elkaar en spiegelbeeldig.

Een parallellepipedum ziet eruit als een schuine doos of een baksteen.

Samengevat:

Het is een ruimtelijk figuur (3D) van een parallellogram

Het heeft 6 vlakken

Elk vlak is een parallellogram

Tegenoverliggende zijvlakken zijn parallel en even groot

De zijvlakken staan meestal niet loodrecht op elkaar, maar wel in paren evenwijdig

Alle ribben (randen) komen in paren van gelijke lengte voor

Inhoud parallellepipedum berekenen

De inhoud van een parallellepipedum bereken je met de volgende formule:

Inhoud = parallellogram (A) x hoogte parallellepidepdum (h)

(Onthoud: Parallellogram (A) = basis x hoogte)

Inhoud = (basis x hoogte parallellogram) x hoogte parallellepidedum

Voorbeeld

Stel: de lengte is 8 cm, de breedte is 5 cm en de hoogte is 12 cm

Inhoud = (8 × 5 )x 12 = 480 cm3

Wat is een trapezium?

Een trapezium is een vierhoek met één paar parallelle zijden. Dit betekent dat twee zijden recht tegenover elkaar liggen en even ver van elkaar staan (parallel), terwijl de andere twee zijden niet parallel zijn.

Je kunt het vergelijken met een rechthoek die een beetje “schuin” is aan de bovenkant of onderkant. Dus het heeft wel vier hoeken, maar niet alle zijden zijn even lang of evenwijdig aan elkaar.

Samengevat:

Het heeft vier zijden

Twee zijden zijn parallel (dat betekent dat ze recht tegenover elkaar liggen en dezelfde afstand hebben)

De andere twee zijden zijn niet parallel

Een voorbeeld van een trapezium is een verkeersbord waarbij de bovenkant smaller is dan de onderkant.

Oppervlakte trapezium berekenen

De oppervlakte van een trapezium bereken je met de volgende formule.

Oppervlakte = 1/2 x (b1 + b2) x h

b1 en b2 zijn de lengtes van de twee parallelle zijden van het trapezium.
H is de hoogte, oftewel de loodrechte afstand tussen de twee parallelle zijden.

Voorbeeld:

Stel, de lengtes van de parallelle zijden zijn 6 cm en 10 cm, en de hoogte is 4 cm:

Oppervlakte = 1/2 x (6 + 10) x 4 = 1/2 x 16 x 4 = 32 cm2

Het verschil tussen een parallellogram en een trapezium

Een parallellogram heeft twee paren evenwijdige zijden.

Een trapezium heeft één paar evenwijdige zijden.

Maak het ‘echt’

Als ouder kun je je kind helpen door parallellogrammen en trapezia (dit is een fancy woord voor meer dan één trapezium) ‘echt’ te maken. Kijk samen naar de vormen om je heen. Van een boekenkast tot een verkeersbord, overal vind je ze! Zo wordt leren superleuk. Hier zijn een paar leuke weetjes (ja die zijn er écht!) over pallellogrammen en trapezia:

Natuur
Trapezia zie je weleens in het patroon van vleugels bij sommige vlinders. Parallellogrammen zie je bij sommige schelpen en schubben van vissen als je ze van bovenaf bekijkt.

Sterrenkunde
De “Trapezium” is een bekende groep sterren in de Orionnevel. Het heet zo omdat de sterren in de vorm van een trapezium lijken te staan. Daarin staan trouwens een paar van de jongste en heetste sterren die we kennen!

Kunst en architectuur
De trapezium wordt vaak gebruikt in architectuur vanwege zijn interessante vorm. In moderne gebouwen worden trapeziumvormige ramen of structuren gebruikt.

Ook in de kunst zie je ze terug. Bijvoorbeeld in de schilderijen van kunstenaar Piet Mondriaan. Daarin kun je parallellogram-achtige vormen ontdekken.

Tip! In Amersfoort ligt het Mondriaanhuis waar je zijn kunstwerken kunt bewonderen. Of ga naar het Kunstmuseum Den Haag. Zij hebben de grootste collectie Mondriaans ter wereld!

Bij de Grieken
De naam “trapezium” komt van het Griekse woord “trapezion”, wat letterlijk “kleine tafel” betekent. Dit komt omdat trapeziumvormige objecten vaak als tafels werden gebruikt in de oude tijden!

Muziek
De vorm van een trapezium wordt soms gebruikt in muziekinstrumenten, zoals sommige trommels of klankschalen, omdat het geluid dan op een speciale manier kan klinken.

Vlaggen
Sommige vlaggen van landen zijn een soort parallellogram! De vlag van de Dominicaanse Republiek heeft schuine hoeken en de vlag van Cuba lijkt ook op een parallellogram.

Oefenen
Of je geheugen nu is opgefrist of dat je iets heel nieuws hebt geleerd, je weet nu in elk geval waar je kind het over heeft. Willen jullie oefenen met parallellogrammen, trapezia en andere wiskundige figuren? Probeer Squla en leer spelenderwijs!