Begrijpend lezen, hoe werkt het op Squla?

Pitti

In de huidige tijd waarin kinderen gewend zijn aan ‘snelle’ berichtjes op hun mobieltje staat (begrijpend) lezen onder druk. En juist dat ‘diepere’, geconcentreerde lezen is zo waardevol voor kinderen. Ze verwerven nieuwe kennis en leren bijvoorbeeld verbanden leggen. In deze blog neem ik, als onderdeel van het team van professionals, begrijpend lezen op Squla eens onder de loep! In vier stappen zoom ik in: van een eerste snelle blik tot diep in de losse vragen. Van globaal, naar grondig!

Een eerste, snelle blik

Als je op Squla een thema aanklikt, komen de verschillende missies in beeld. Elke missie heeft een korte titel en een uniek icoon, dit icoon geeft een tipje van de sluier van het onderwerp van de tekst! Uiteindelijk draait het natuurlijk om de inhoud. Laten we verder inzoomen.

Thema’s op groepsniveau

Begrijpend lezen is te spelen vanaf groep 3. Iedere groep heeft begrijpendleesteksten binnen zes thema’s: reizen, sport en hobby’s, beroepen, wetenschap, griezelen en dieren.

Image 1

griezelen

Image 1

reizen

Image 1

wetenschap

Deze thema’s sluiten aan bij de verschillende interesses van kinderen. Je kind kan namelijk zelf kiezen over welk onderwerp hij graag leest! Zelf kiezen motiveert én dat komt het leesplezier ten goede. De thema’s komen elk leerjaar terug, zo zijn ze herkenbaar voor je kind én raakt je kind vertrouwd met de thema’s. Je kind leest meerdere teksten over hetzelfde onderwerp. En daarmee breidt hij zijn algemene kennis over deze onderwerpen stap voor stap uit.

Ieder thema heeft verschillende soorten teksten. Het leesniveau van de teksten is afgestemd op het juiste AVI-leesniveau. Logisch, een kind kan een tekst pas begrijpen als het de tekst technisch goed kan lezen. Binnen een leerjaar verschilt het leesniveau. Aan het begin van groep 4 is het leesniveau van een kind hoogstwaarschijnlijk lager dan aan het eind van groep 4. Daarbij lezen niet alle kinderen even goed. In de quizzen is hier rekening mee gehouden door de teksten te differentiëren naar drie niveaus: makkelijk, gemiddeld en moeilijk. Een minder sterke lezer doet er verstandig aan om te starten met de makkelijke tekst. Een goede lezer kan met een gerust hart de teksten op het moeilijke niveau aan.  

Voor ieder wat wils

De teksten op Squla variëren in lengte. Heel lange teksten komt je kind echter niet tegen, dat is niet goed voor de spanningsboog én lange teksten online lezen werkt niet prettig.

Er zijn vijf categorieën teksten en binnen elke categorie vind je verschillende tekstsoorten:

  • informatieve teksten – verslag, interview, krantenartikel, e-mail, brief, schema, blogpost
  • instructieve teksten – recept, gebruiksaanwijzing, tips, knutselinstructie, spelregels
  • betogende teksten – reclame, advertentie, recensie, betoog, column
  • verhalende teksten – strip, mop, fantasieverhaal, realistisch verhaal, sprookje, fabel
  • poëzie – liedtekst, gedicht, rap

Deze diversiteit aan tekstsoorten prikkelt de nieuwsgierigheid van de kinderen. Ze kijken uit naar de volgende tekst: wat zou het nu weer voor tekst zijn? Ook de titels van de teksten zijn uitnodigend en zetten aan tot lezen: Vouwen met geld, De grappendetector, De zingende mummie, Dromenbouwer én nog veel meer!

Structuur

Alle teksten hebben een duidelijke structuur. In een informatieve tekst betekent dit bijvoorbeeld dat de opbouw van de tekst helder is: een titel, een inleiding, diverse alinea’s met aparte kopjes en een afsluitende alinea. De structuur van een instructieve tekst bestaat uit een ‘stappenplan’ met genummerde stappen. Als je vaak teksten leest met een heldere structuur, kun je daar je voordeel mee doen. Het is bijvoorbeeld heel nuttig om te weten dat de eerste zin van een alinea in een informatieve tekst vaak de kernzin is. Met dit inzicht kun je iedere tekst sneller begrijpen.  

De vragen onder de loep

De quizzen hebben een duidelijke opbouw. De eerste vraag is een globale vraag over de tekst. De rest van de vragen zijn tekstgericht. Ze gaan over de inhoud van de tekst. Alle antwoorden zijn ook écht in de tekst terug te vinden. Je kind hoeft geen voorkennis te hebben over het onderwerp. De tekstgerichte vragen gaan bijvoorbeeld over de bedoeling van de schrijver (Wat wil de schrijver hiermee zeggen?), synoniemen (Welk woord betekent ongeveer hetzelfde als ‘rap’?), verwijswoorden (Wat betekent ‘dat’ in die tekstregel?) en woordenschat (Wat betekent ‘luiert’?).

Squla zet leesstrategieën niet centraal als doel op zich. Je komt dus geen vraag tegen als: ‘Welke leesstrategie gebruik je als je bedenkt wat je al van dit onderwerp weet?’ De kinderen die de quiz spelen, kiezen hun eigen leesstrategieën. 

De laatste vraag is een afsluitende vraag. Bijvoorbeeld een vraag waarbij de kinderen de tekst in één zin moeten samenvatten of een vraag die aanzet tot nadenken over een alternatieve titel van de tekst.

Conclusie:

  • De gekozen thema’s en teksten zijn aantrekkelijk voor iedere doelgroep. 
  • De quizzen verschillen in niveau en lengte.
  • Er is een grote variatie in tekstsoorten binnen de vijf tekstcategorieën. Voor elk wat wils!
  • De teksten hebben een overzichtelijke structuur. 
  • Binnen de vijf vragen per quiz zit een duidelijke opbouw.
  • Drie typen vragen wisselen elkaar af.
  • De wistjedatjes geven inhoudelijke feedback.

Nu is het jouw beurt!

Wil je weten hoe onderzoekers slangengif maken? Heb je inspiratie nodig om een leuk proefje thuis te doen? Of wil je gewoon lekker lachen om gekke moppen? Speel dan eens (stiekem) mee met jouw kind en doe samen een begrijpendleesquiz van Squla. Ik durf te wedden dat jullie lol hebben én er iets van leren!